Sunday, October 22, 2023

जीवन आचार्य

 

जीवन आचार्य


कविता

म नहारेको भए तिमी कसरी विजेता हुन्थ्यौ ?


हामी दुवै एउटै बगैँचामा फक्रन लागेका
दुईवटा कोपिला थियौँ
लाखौँ झारपातहरूको रोदनबीच
तिमीले मेरो फक्रन लागेको कोपिला— चुँड्यौ र फाल्यौ।
हुन सक्छ मैले पनि तिम्रो समानान्तरसँग फक्रनुको अर्थ
तिम्रो एक्लो प्रभुत्व बगैँचामा चल्नुको विरोध हुन्थ्यो ।
यसरी म कोपिला नचुँडिएको भए
तिमी कसरी बगैँचामा एक्लो घमन्ड फक्रन्थ्यौ
म नहारेको भए तिमी कसरी विजेता हुन्थ्यौ ?
म नानीहरूका असङ्ख्य पाइतालाहरू भएर
क्षितिज नाघ्नलाई डाँडाबाट शङ्खनाद गर्दै हिँडेको थिएँ
तर तिम्रो एउटै विशाल र कठोर पाइतालाले—
हामी सम्पूर्ण बालकहरूका— नरम–नरम पाइतालाहरू
— र, कोमल–कोमल मनहरू
कुल्चियौ र यस्तरी दबायौ—
हुन सक्छ मैले क्षितिज नाघ्नुको अर्थ
तिमी एक्लो सूर्य आकाशमा हाँस्न केही धमिलो हुन्थ्यो
यसरी म नदबेको भए—
तिमी कसरी मैमाथि टेकेर उभिने साहस गथ्र्यौ ?
म नहारेको भए तिमी कसरी विजेता हुन्थ्यौ ?
म बिस्तारै–बिस्तारै ढुङ्गाहरू बटुलिँदै
चौतारी भएर पहाड अग्लिँदै थिएँ
तिमी हिमाल पग्लेर मलाई बगाउँदै लग्यौ
यसरी म टुक्रिँदै गएँर तिमी विशाल हुँदै गयौ
हुन सक्छ म पहाड अग्लिनुको अर्थ
तिमी हिमाल छोपिनु थियो।
यसरी म नटुक्रिएको भए तिमी कसरी सिङ्गो हुन्थ्यौ
या, यसरी म नटुक्रिएको भए—
तिमी कसरी हामी टुक्रा–टुक्राको गारो लगाएर अग्लोमहल बन्थ्यौ ?
म नहारेको भए तिमी कसरी विजेता हुन्थ्यौ ?
अब हामी दुवैबीच एउटा प्रश्न (?) बाँकी रह्रयो
तिमीले कोपिला चुँडेर फालेको मेरो बिरुवामा
अझै जराहरू र हाँगाहरू बाँकी छन्,
म पुनः बिरुवा हुर्कन सक्छु— लहलहाएर ।
म पुनः कोपिला फक्रन सक्छु— मगमगाएर ।।

000


------------------------------------------------

कविता


आँधी


आँधी आउन लागेको छ
सबै स्तब्ध छन्
कुनै आवाज छैन- ढुङ्गा जस्तै
- यति बेला बाघ पनि खरायोसँग सतर्क छ
आँधी आउन लागेको छ
र सबै थर-थर कामिरहेका छन्
- अग्ला घरका बैठक र बार्दलीहरू जस्तै
धरहरा फेरि टुक्रिने डरले कामिरहेछ
- मानिसहरूभन्दा अग्लो हुनुको घमण्ड
यति बेला पीडामा अनुवाद भैरहेछ
र पीडामाथि थप्पड हिर्काउन आँधी आउँदै छ
तल, धेरै तल जमीनमा, मानिसहरू-
साउतीजस्तै बात मारिरहेका छन्
- आँधी समय-समयमा पाउनै पर्छ
यो आँधी-
प्रकृतिको सबभन्दा ठूलो जवाफ हो
- अग्ला-अग्ला धरहराहरूलाई !

000

No comments:

Post a Comment