Tuesday, January 23, 2024

विजय मल्ल

 


कविता

महान् लेनिनप्रति


कहिले नबजेको मास्कोको विराट् घण्टा
एक दिन तुफानी रातमा बज्छ ।

सुन ए दुनियाँवासी !
कहिल्यै नगर्जने मास्कोको विशाल तोप
तिम्रो घोर निद्रामा गर्जन्छ ।
धरती काम्छ, चट्टानहरू फुट्छन्
हिउँका आँधी मच्चिन्छन्
विशाल गगनभेदी महलहरू
चुरचुर भई धरतीमा गाँजिन्छन् ।
पर्ख, यो पत्थरमा पाइला नहाल ।
यस पत्थर–पत्थरमा आत्मा छन् ।
यहाँ नचिच्याऊ,
यहाँ पाइला पाइलामा इतिहास छन् ।
यो १९०५ सन्को चट्टानको ढिक्का हो,
यो उफ्रन्छ, यो दगुर्छ, यो हिँड्छ ।
नपत्याए सुन,
यो जीवनको गाथा गाउँछ ।

ऊ, को आयो हेर, नेभा नदीको तीरबाट
लाख लाख मानिसको जुलुस लिएर ।
यो विशाल काया को उठ्यो
धरती–आकाश एक गरेर ?
यो कसको निनाद, यो कसको वज्रघोष ?
सारा राष्ट्रको छटपटी, पीडालाई
आफ्नो छातीमा बोकेर
को चिच्याउँछ, को हाँक दिन्छ,
सम्पूर्ण विश्वलाई चट्टानको शरीर उचालेर ?

एउटा पहाडको टाकुरामा एक पाइला हाली
को फड्कन खोज्छ अर्को टाकुरामा ?
पृथ्वीलाई आफ्नो बाहुमा उठाएर
को यसरी हिँड्छ आँखाभरि सपना लिएर ?
पर्ख, ऊ नजिकै आयो,
सम्पूर्ण विश्वलाई ढाकेर ।
सुन, उसको आवाज
हरसडकबाट आइरहेछ ।
हरमोडबाट आइरहेछ,
हरघरले गुन्जाइरहेछ,
हरइँटले बोलिरहेछ,
हरपत्थरले दोहोर्‍याइरहेछ ।
के कोमल छैन– गुलाफको पत्तीझैँ मुलायम ?
के मीठो छैन, आमाको स्नेहझैँ मधुर ?
हरविश्वको कानले बहिरो सुनन सक्तछ त्यस आवाजलाई
जो कानको प्वालमा गुन्जिरहन्छ–

दिल्लीमा सुन,
बोनमा सुन,
सुन वासिङ्टनमा,
पेरिसमा सुन,
पेकिङमा सुन,
सुन काठमाडौँमा ।
सुन भियतनाममा, जापानमा,
जतासुकै सुन ।
के आवाजले छुँदैन तिम्रो मुटुलाई
थपथपाएर, सुमसुम्याएर ?
ऊ, आइरहेछ सशक्त खुट्टाले भुइँमा टेकेर
लेनिन
पराधीनता, शोषण, असमानतालाई कुल्चेर,
लेनिनग्रान्दको बीच चोकमा,
रातो झन्डा फहराएर
लेनिन ।

000

Sunday, January 21, 2024

गोपाल अश्क

 

गोपाल अश्क


कविता

आत्मस्वीकृति



आमा !

मलाई पनि थाहा छ

म हजुरको छोरो

असल र ज्ञानी भई

हजुरले भन्नु भएको गाउँ–ठाउँमा बस्न सकिँन 

आँखा देख्नासाथ

प्वाँख लाग्नासाथ

उडिहालें आकाशमा 

स्वच्छंद र स्वतंत्र विचरणका लागि

आफ्नै जीवन जिउनका लागि

आफ्नै मरण मर्नका लागि ।

आमा 

मलाई पनि थाहा छ 

म 

हजुरको आँसु पोछन सकिँन !


बा !

म जान्दछु

हजुर अब डाँडा काटिसकेको घाम भइसक्नुभा’छ

थाकिसक्नुभा’छ हिँड्दा–हिँड्दै जीवनको बाटो

अहिले हिंड्दा, उठ्दा, बस्दा

कुनै सहारा चाहिन्छ हजुरलाई

तर

म चाहेर पनि 

हजुरको सहारा बन्न सक्दिँन

जेलिएकोछु आफ्नै घर–परिवारमा

आफ्नै चकमन्न परेको संसारमा 

यहाँ मर्न चाहे पनि मर्न सकिँदैन

बाच्न चाहेर पनि बाच्न सकिँदैन

मात्र जीवन र मृत्युको बीच पिल्सिन सकिन्छ

माफ पाऊँ !

म आउन सक्दिँन !


तर बा !

मैले त हजुरले नै देखेको सपना पूरा गर्दैछु

हजुरकै सपना पूरा गर्दा पल प्रति पल मर्दैछु 

मलाई अझै याद छ

हजुरले मलाई खेलाउँदा भाका हाली गाएको गीत–

मेरो छोरो मजस्तो होइन, राम्रो खान्छ

म  नगएको नहेरेका ठाऊँ परदेस जान्छ

लाउँछ घरमा पातालपुरीकी सुन्दरी बुहारी

मेरो छोरो भर्छ सुनले शून्य भकारी 


000